Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarının akabinde, çalışma hayatında olağanlaşma sürecinin başlayacağı tarih de muhakkak oldu. Buna nazaran, kısa çalışma uygulamasında kolaylaştırılmış devir, nisan ayı itibariyle bitecek. Fesih kısıtı ve fiyatsız müsaadeyle ilgili ise farklı bir kıymetlendirme yapılacak. Erdoğan, evvelki gün Cumhurbaşkanlığı Kabinesi sonrası yaptığı açıklamada, “Kısa çalışma ödeneğinin mühletini son sefer olarak mart ayı sonuna, minimum fiyattaki artış ölçüsü kadar yükselttiğimiz nakdi fiyat dayanağının mühletini de 17 Mart’a kadar uzattık” demişti.
KISA ÇALIŞMADA 1.3 MİLYON KİŞİ
Biteceği açıklanan kısa çalışma uygulaması, en çok başvurulan koronavirüs tedbirleri ortasında bulunuyor. Açıklanan son bilgilere nazaran, Ocak ayı itibariyle, kolaylaştırılmış kısa çalışma ödeneği kapsamında 1 milyon 313 bin 537 kişi bulunuyor. Bu sayı 2020 yılı aralık ayındaki 1 milyon 386 bin sayısından sonlu bir düşüş olduğunu gösteriyor. Bu bireylere kısa çalışmadan yapılan ödemeler de, ocak ayı itibariyle, 2 milyar 72 milyon TL seviyesinde bulunuyor. Kısa çalışma uygulamasından yararlanan işyerlerinin büyük kısmı hizmet dalında çalışmaları daraltılan yahut durdurulan yerler. Mart ayı itibariyle kısıtlamaların kaldırılmaya başlamasıyla, bu işyerlerindeki çalışanların da olağan çalışma tertibine dönmesi ve fiyatlarını de olağan olarak alması gerekecek.
3 AY OLAĞANLAŞMA TAKVİYESİ
Kısa çalışma ve fiyatsız müsaadeden olağana dönen işletmeler içinse, olağanlaşma takviyesi uygulanacak. Nisan ayına kadar kısa çalışmadan çıkan işyerleri, 3 ay müddetle olağanlaşma dayanağı alabilecek ve nisan, mayıs ve haziran ayları boyunca, çalışanlarının emekçi ve patron prim ödemeleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Olağanlaşma teşviki, prim mahsuplaşması yoluyla ödenecek.
SON TARİH BELİRLİ DEĞİL
Koronavirüs tedbirleri kapsamında getirilen işten çıkarma yasağı ve fiyatsız müsaade uygulamasında ise, 30 Haziran 2021’e kadar yetki alınmış bulunuyor. Yetkililer de, “İşten çıkarma yasağı ve fiyatsız müsaade uygulaması paralel giden uygulamalar… Fiyatsız müsaadeye çıkarılan şahıslar için de, nakdi fiyat dayanağı sağlanıyor. Bu üç uygulama birbirinin tamamlayıcısı. Lakin bitiş tarihleri için şimdiden bir şey söylemek mümkün değil” değerlendirmesinde bulunuyor. Ocak ayı datalarına nazaran, yılın birinci ayı itibariyle 883 bin kişi fiyatsız izinde bulunuyor. Bu şahıslara İşsizlik Sigortası Fonu’ndan nakdi fiyat takviyesi ödemesi yapılıyor. Ödeme ölçüsü da, geçen ay yapılan artışla, bin 420 TL’ye çıkarılmış durumda.
27 MİLYAR LİRALIK KISA ÇALIŞMA ÖDEMESİ YAPILDI
Mart ayında koronavirüs olaylarının ortaya çıkmasıyla birlikte, kısa çalışma uygulamasından yararlanma koşulları hafifletildi ve zorda olan işletmelerde fiyatların bir kısmının İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yararlanmasına başlandı. Fona, emekçi, patron prim yatırırken, devlet de her çalışan için aylık yüzde 1 oranında katkı hissesi aktarıyor. Fondan yapılan kısa çalışma ödemelerinin toplamı 2020 yılında 25.5 milyar TL’ye çıktı. Ocak ayındaki 2 milyar 72 milyon TL’lik sayı da eklendiğinde, toplam meblağ 27.6 milyar liraya ulaştı. Nisan 2020-Ocak 2021 ortasında nakdi fiyat takviyesi olarak da fondan 8.2 milyar TL’lik ödeme yapıldı.
